Kolejne miejscowości mogą otrzymać aż 250 mln zł z programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027 (FEPW) na dostosowanie się do ekstremalnych stanów pogodowych. Rusza drugi nabór wniosków o dofinansowanie.
Rosnące temperatury, susze, a z drugiej strony intensywne ulewy i powodzie są coraz większym problemem polskich miast. Dlatego w programie FEPW zostały wyodrębnione środki na inwestycje infrastrukturalne, które pomogą miejscowościom przystosować się do zmian klimatu i złagodzić efekt miejskich wysp ciepła przez rozwój zielono-niebieskiej infrastruktury. A w rezultacie zmniejszą ryzyko wystąpienia klęsk żywiołowych.
Na co może być przeznaczone wsparcie z Funduszy Europejskich?
Wsparcie z programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027 obejmie:
1) Zagospodarowanie wód opadowych w miastach
Dofinansowanie obejmie systemy, które:
- pomagają zapobiec podtopieniom i zalaniom oraz ograniczają ich skutki,
- zwiększą retencję oraz wchłanianie wody przez grunt,
- spowolnią odpływ,
- zmagazynują wody opadowe wraz z systemami jej dystrybucji w czasie suszy.
Jest to związane głównie z budową zrównoważonych systemów gospodarowania wodami opadowymi (w tym roztopowymi) z udziałem zieleni, zielono-niebieskiej infrastruktury i rozwiązań opartych na przyrodzie.
2) Zakładanie zielono-niebieskiej infrastruktury w mieście
Dofinansowanie obejmie zwiększenie powierzchni pokrytych zielenią w miastach z zastosowaniem rozwiązań z zakresu niebieskiej infrastruktury.
Kosztem kwalifikowalnym w ramach ww. przedsięwzięć może być również opracowanie lub aktualizacja miejskich planów adaptacji do zmian klimatu (MPA).
Co to jest zielono-niebieska infrastruktura?
Zielono-niebieska infrastruktura to koncepcja wykorzystania w miastach terenów zieleni i zasobów wodnych w taki sposób, aby złagodzić negatywne skutki urbanizacji i zmian klimatycznych. Należą do niej systemy, które magazynują wodę, regulują temperaturę powietrza w centrach miast i zwiększają powierzchnię terenów zielonych w aglomeracjach. Mogą to być np. stawy retencyjne, niecki, zbiorniki, rowy bioretencyjne, rowy infiltracyjne, ogrody deszczowe, zielone przystanki, dachy, fasady i ściany, podłoża strukturalne, tereny zielone itp.
To także projekty związane z obetonowaniem miast, czyli rozszczelnieniem powierzchni nieprzepuszczających wodę i zastępowaniem ich powierzchniami biologicznie czynnymi. Magazynowana woda może zostać wykorzystana m.in. do podlewania zieleni miejskiej w porach bardziej suchych czy mycia ulic.
Dlaczego elementy zielono-niebieskiej infrastruktury są tak ważne? Ponieważ zatrzymują wody opadowe na obszarze, na którym wystąpił deszcz czy śnieg. W ten sposób wspierają tradycyjny system odprowadzania wód opadowych i go odciążają (np. kanalizację deszczową). Poprawa bilansu wodnego zmniejsza ryzyko podtopień i powodzi błyskawicznych. Dodatkowo systemy zielono-niebieskiej infrastruktury przyczyniają się do oczyszczenia, nawilżenia i ochładzania powietrza, czyli poprawiają mikroklimat i łagodzą efekt miejskich wysp ciepła.
Kto może otrzymać dofinansowanie?
O dofinansowanie z programu FEPW mogą ubiegać się położone na obszarze Polski Wschodniej:
Miasta średnie (z przedziału 20-100 tys. mieszkańców), które tracą funkcje społeczno-gospodarcze oraz inne miasta subregionalne z podregionów z najwyższą kumulacją gmin zmarginalizowanych, a także działające w ich imieniu jednostki organizacyjne.
Gminy, na których terenie położone są uzdrowiska lub obszary ochrony uzdrowiskowej (przy czym wsparcie dotyczy obszaru uzdrowiska lub obszaru ochrony uzdrowiskowej) i działające w ich imieniu jednostki organizacyjne.
Szczegóły naboru
Nabór projektów prowadzony jest w trybie konkurencyjnym przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach:
- działania 2.2 Adaptacja do zmian klimatu w programie Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej,
- typ projektów I: Przedsięwzięcia infrastrukturalne z zakresu zielonej oraz zielono-niebieskiej infrastruktury w miastach, oraz zarządzanie wodami opadowymi i roztopowymi.
Trwa od 30 września 2024 r. do 28 lutego 2025 r. Więcej informacji można znaleźć na stronie Funduszy Europejskich.
Pierwsi beneficjenci
Pierwszy nabór wniosków w tym działaniu zakończył się wyłonieniem 12 projektów miast: Chełm, Jasło, Biłgoraj, Ciechanów, Bartoszyce, Stalowa Wola, Mława, Ostrowiec Świętokrzyski, Busko-Zdrój, Siedlce, Dębica i Krosno. Łącznie otrzymały one ponad 136 mln zł dofinasowania z programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej przy całkowitym koszcie projektów 176,6 mln zł.
O szczegółach przeczytasz w poprzednio opublikowanej aktualności.